Số điện thoại: 024 6683 9670
[Vietnamese]
[English]

Tiêu chuẩn ISO 9001 là gì? Hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001:2015 là gì?

27/06/2022

ISO 9001 là một thuật ngữ khá quen thuộc. Đặc biệt là với những doanh nghiệp đã và đang sử dụng hệ thống quản lý chất lượng. Đây là một tiêu chuẩn quốc tế giúp cho doanh nghiệp vận hành hệ thống quản lý chất lượng một cách hiệu quả, từ đó giúp doanh nghiệp phát triển bền vững hơn. Vậy ISO 9001 là gì? Tại sao iso 9001 lại quan trọng với doanh nghiệp?

Tiêu chuẩn ISO 9001 là gì?

1. Tiêu chuẩn ISO 9001 là gì?

Tiêu chuẩn ISO 9001 là một tiêu chuẩn về hệ thống quản lý chất lượng, do Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế phát triển và ban hành được sử dụng và công nhận trên toàn thế giới. Nó xác định một tập hợp các yêu cầu quản lý chất lượng. Các yêu cầu này có thể được tìm thấy trong bảy phần sau:

  • Bối cảnh của tổ chức
  • Sự lãnh đạo
  • Hoạch định
  • Hỗ trợ
  • Thực hiện
  • Đánh giá kết quả thực hiện
  • Cải tiến

ISO 9001 Certification cũng được sử dụng cho việc đánh giá chứng nhận hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001 của một doanh nghiệp phù hợp với tiêu chuẩn ISO 9001.

2. Lịch sử hình thành tiêu chuẩn ISO 9001

ISO 9001 được biết đến như là tiêu chuẩn đảm bảo chất lượng được phát hành lần đầu tiên vào năm 1987. Nó quy định các yêu cầu của Hệ thống quản lý chất lượng (QMS). Các tiêu chuẩn này dựa trên tiêu chuẩn BS 5750 của Anh.

ISO 9001 là một tiêu chuẩn chung cho các tổ chức hoạt động trên toàn thế giới. Đồng thời, nó cũng được sử dụng cho việc đánh giá chứng nhận ISO 9001 hệ thống quản lý chất lượng của một doanh nghiệp, mang lại lợi thế to lớn khi giao dịch với các nhà cung cấp trên toàn thế giới. Vì tiêu chuẩn giống nhau ở mọi quốc gia, chứng nhận ISO 9001 cho thấy Hệ thống quản lý chất lượng của công ty tuân thủ tiêu chuẩn ISO 9001.

ISO đã công bố phiên bản đầu tiên của tiêu chuẩn vào năm 1987 và sau đó họ đã xuất bản phiên bản cập nhật của ISO 9001 vào năm 1994. ISO đã cập nhật lại tiêu chuẩn vào năm 2000, 2008 và lên phiên bản hiện tại vào năm 2015. Phiên bản ISO 9001 mới nhất đã đưa ra một khái niệm mới về tiêu chuẩn và Hệ thống quản lý chất lượng và thay thế hành động bằng tư duy dựa trên rủi ro.

3. Các phiên bản của tiêu chuẩn ISO 9001

Từ khi ra đời đến nay, tiêu chuẩn ISO 9001 trải qua 5 phiên bản: ISO 9001:1987, ISO 9001:1994, ISO 9001:2000, ISO 9001:2008 và ISO 9001:2015 (phiên bản hiện hành mới nhất thay thế các phiên bản cũ trước đó chính thức hết hiệu lực).

  • ISO 9001:1987 Quality systems - Model for quality assurance in design/development, production, installation and servicing (Quản lý chất lượng - Mô hình đảm bảo chất lượng trong thiết kế/triển khai, sản xuất, lắp đặt và dịch vụ kỹ thuật).
  • ISO 9001:1994 Quality systems - Model for quality assurance in design, development, production, installation and servicing (Tiêu chuẩn Việt Nam tương đương: TCVN ISO 9001:1996 Quản lý chất lượng - Mô hình đảm bảo chất lượng trong thiết kế, triển khai, sản xuất, lắp đặt và dịch vụ kỹ thuật).
  • ISO 9001:2000 Quality management systems - Requirements (Tiêu chuẩn Việt Nam tương đương: TCVN ISO 9001:2000 Quản lý chất lượng - Các yêu cầu).
  • ISO 9001:2008 Quality management systems - Requirements (Tiêu chuẩn Việt Nam tương đương: TCVN ISO 9001:2008 Quản lý chất lượng - Các yêu cầu). Đây là phiên bản hiện hành của ISO 9001.
  • ISO 9001:2015 Quality management systems - Requirements (Tiêu chuẩn Việt Nam tương đương: TCVN ISO 9001:2015 Quản lý chất lượng - Các yêu cầu). Đây là phiên bản mới nhất sẽ thay thế phiên bản hiện hành ISO 9001:2008 sẽ hết hạn vào tháng 9/2018.

Các phiên bản của tiêu chuẩn ISO 9001

Điểm cải tiến của ISO 9001:2015 so với các phiên bản cũ là việc tiếp cận tư duy dựa trên rủi ro. Cách tư duy này sẽ giúp tổ chức xác định các yếu tố có thể là nguyên nhân làm các quá trình và hệ thống quản lý của tổ chức chệch khỏi kết quả được hoạch định. Nhờ vậy, tổ chức có thể đưa ra cách kiểm soát phòng ngừa nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực và tận dụng tối đa cơ hội khi nó xuất hiện. ISO 9001:2015 áp dụng quy trình “Hoạch định – Thực hiện – Kiểm tra – Hành động” để điều chỉnh chất lượng hàng hóa, dịch vụ.

Logo của Tiêu chuẩn ISO 9001:2015
Logo của Tiêu chuẩn ISO 9001:2015

Đồng thời, ISO 9001:2015 cũng có sự thay đổi trong các nguyên tắc quản lý chất lượng, cụ thể:

  • Sự lãnh đạo;
  • Sự tham gia của mọi người;
  • Tiếp cận theo quá trình;
  • Cải tiến;
  • Quyết định dựa trên bằng chứng;
  • Quản lý mối quan hệ.

4. Quản lý chất lượng ISO 9001 rất quan trọng với doanh nghiệp

ISO 9001 được áp dụng rộng rãi phổ biến trên thế giới. Khi có được chứng nhận ISO 9001, chứng tỏ doanh nghiệp có hệ thống quản lý chất lượng hiệu quả và đáp ứng những tiêu chuẩn chung của quốc tế. Các doanh nghiệp áp dụng ISO 9001 để chứng minh rằng doanh nghiệp bạn có thể đáp ứng các yêu cầu của khách hàng và nâng cao sự hài lòng của khách hàng.

Tại sao ISO 9001 lại quan trọng với doanh nghiệp

Việc thực hiện tiêu chuẩn ISO 9001:2015 trước hết liên quan đến các thực hành tốt để giúp các doanh nghiệp học cách (liên tục) đánh giá hiệu quả hoạt động theo mục tiêu, chi phí so với lợi ích và tận dụng kiến ​​thức nội bộ. Một số điểm quan trọng của ISO 9001 phải được kể đến như:

a. Tiếp cận theo quá trình

Phương pháp tiếp cận theo quy trình là trọng tâm của tiêu chuẩn ISO 9001:2015. Cách tiếp cận này mang lại những lợi ích đơn giản cho các doanh nghiệp. Việc phác thảo bản đồ các quy trình của doanh nghiệp, xác định sơ đồ các hoạt động, số liệu thu phí và kết quả giúp chính thức hóa các quy trình để các hành động hiệu quả hơn, các bài học được rút ra và thời gian cũng như chi phí được tối ưu hóa.

Tư duy lặp đi lặp lại là cơ sở của tiêu chuẩn ISO. Vòng lặp Kế hoạch - Thực hiện - Kiểm tra - Hành động (PDCA) là mô hình thích hợp nhất khi cần điều chỉnh và linh hoạt để có được kết quả nhất quán và chấp nhận các thay đổi dựa trên đó cho lần lặp tiếp theo. Trên thực tế, mô hình này là một cơ hội để không hoàn tác những gì đã và đang được thực hiện. Đây là yếu tố thành công then chốt của một doanh nghiệp.

b. Quản lý rủi ro

Quản lý rủi ro được thúc đẩy bởi tiêu chuẩn ISO 9001:2015. Đây là một trong những phương pháp hay nhất hữu ích và mạnh mẽ nhất cho doanh nghiệp. Nó thúc đẩy nhân viên gặp gỡ và xác định rủi ro của từng dự án, đánh giá từng rủi ro và tranh luận về những hành động giảm thiểu thích hợp nhất là gì, để giảm tác động hoặc sự xuất hiện của những rủi ro lớn.

Kết quả là, nếu và khi rủi ro trở thành hiện thực (bất chấp các biện pháp phòng ngừa), sẽ có ít phản ứng cảm tính hơn và nhiều hành động chống trả chuyên nghiệp hơn. Điều này sẽ củng cố đội và tối đa hóa cơ hội thành công.

c. Hướng vào khách hàng

Nếu có, “phương châm” được truyền đạt tốt nhất bởi tiêu chuẩn ISO 9001:2015 là “tập trung vào khách hàng của bạn!” Hơn 80% các quy trình do một doanh nghiệp thực hiện đều hướng trực tiếp vào khách hàng và tiêu chuẩn này cực kỳ liên quan đến chính quy trình bán hàng. Các hành động chính như đáp ứng các yêu cầu của khách hàng, nâng cao sự hài lòng của khách hàng và tận dụng sự tham gia của khách hàng để cải thiện hệ thống, được đưa vào các nhóm bán hàng.

Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, phần thưởng bổ sung của việc được chứng nhận ISO 9001 là thực tế đơn giản là nó cho phép các doanh nghiệp đáp ứng các yêu cầu của khách hàng yêu cầu tiêu chuẩn đó để tiến hành kinh doanh.

5. Áp dụng tiêu chuẩn ISO 9001 mang lại nhiều lợi ích

ISO 9001 đem đến rất nhiều lợi ích vượt trội và thiết thực không chỉ cho bản thân doanh nghiệp mà còn cho cả khách hàng.

Áp dụng tiêu chuẩn ISO 9001 mang lại lợi ích gì

a. Lợi ích của ISO 9001 đối với doanh nghiệp

  • Giúp lãnh đạo quản lý hoạt động của doanh nghiệp khoa học và hiệu quả.
  • Củng cố uy tín của lãnh đạo.
  • Hệ thống quản lý gọn nhẹ, chặt chẽ, vận hành hiệu quả và nhanh chóng.
  • Cải thiện hiệu quả kinh doanh, tăng lợi nhuận nhờ sử dụng hợp lý các nguồn lực, tiết kiệm chi phí.
  • Kiểm soát chặt chẽ các công đoạn sản xuất, kinh doanh, dịch vụ.
  • Sản phẩm có chất lượng ổn định hơn, nâng cao năng suất, giảm phế phẩm và chi phí không cần thiết.
  • Tăng sản lượng do kiểm soát được thời gian trong quá trình sản xuất.
  • Kiểm soát được chất lượng nguyên vật liệu đầu vào do kiểm soát được nhà cung cấp.
  • Cải tiến các quá trình chủ yếu, nâng cao chất lượng sản phẩm.
  • Tạo được mối quan hệ chặt chẽ giữa lãnh đạo và nhân viên.
  • Giải quyết các mâu thuẫn, bất đồng trong nội bộ, triệt tiêu những xung đột về thông tin do mọi việc được qui định rõ ràng. Mọi việc đều được kiểm soát, không bỏ sót, trách nhiệm rõ ràng.
  • Thúc đẩy nề nếp làm việc tốt, nâng cao tinh thần thái độ của nhân viên. Nhân viên biết rõ trách nhiệm và quyền hạn của mình hơn nên chủ động thực hiện công việc.
  • Luôn cải tiến để cung cấp sản phẩm thoả mãn được yêu cầu khách hàng.

b. Lợi ích của ISO 9001 đối với khách hàng

  • Sản phẩm có chất lượng ổn định hơn, giảm sản phẩm hỏng. Từ đó tạo lòng tin cho khách hàng, chiếm lĩnh thị trường.
  • Đáp ứng yêu cầu đảm bảo chất lượng của khách hàng.
  • Phù hợp quản lý chất lượng toàn diện.
  • Thoả mãn nhu cầu ngày càng cao của khách hàng.
  • Củng cố và phát triển thị phần. Giành ưu thế trong cạnh tranh.
  • Tăng uy tín trên thị trường. Thuận lợi trong việc thâm nhập thị trường quốc tế và khu vực.
  • Khẳng định uy tín về chất lượng sản phẩm của Doanh nghiệp.
  • Đáp ứng đòi hỏi của Ngành và Nhà nước về quản lý chất lượng.

Đặc biệt, ISO 9001 là cơ sở để phát triển các tiêu chuẩn hệ thống quản lý khác như quản lý môi trường – ISO 14001, quản lý an toàn và sức khỏe – OHSAS 18001, quản lý an toàn thông tin ISO/IEC 27001…

Theo ISO Cert.