Các đối tượng hưởng lợi bao gồm những người sử dụng các dịch vụ phòng thí nghiệm, các chuyên viên và công chúng
Bên cạnh các phòng thử nghiệm, có ba nhóm được hưởng lợi từ việc công nhận, có thể còn nhiều hơn so với chính các phòng thử nghiệm. Ba nhóm đó là những người sử dụng các dịch vụ thử nghiệm, các chuyên viên (các tổ chức tư nhân và các cơ quan công cần dữ liệu thử nghiệm chính xác để đưa ra các quyết định thỏa đáng) cũng như công chúng.
Các phòng thử nghiệm và hiệu chuẩn đạt được rất nhiều lợi ích từ sự đánh giá và công nhận đúng theo quy định bởi một tổ chức công nhận được quốc tế thừa nhận, trong đó có các lợi ích sau:
· Thông qua quá trình công nhận, một phòng thử nghiệm hưởng lợi từ việc xây dựng hệ thống quản lý chất lượng (dựa trên các nguyên tắc được liệt kê trong bài viết này) với chức năng giảm thiểu sai sót về thủ tục và phòng ngừa các lỗi bị bỏ sót.
· Có được chứng chỉ công nhận, phòng thử nghiệm đủ điều kiện và thẩm quyền để cung cấp các dịch vụ trong (các) lĩnh vực mà nó được công nhận.
· Việc kiểm tra thường xuyên, khách quan giúp việc quản lý phòng thử nghiệm tạo ra sự cải tiến liên tục trong hoạt động của mình.
· Trong nhiều trường hợp, phòng thử nghiệm sẽ có khả năng tiếp cận đến các thị trường mà nếu thiếu công nhận thì sẽ nằm ngoài tầm với.
· Tăng hiệu suất phòng thử nghiệm nhờ giảm thiểu được số khách hàng đòi tự gửi nhân viên đến đánh giá các phòng thử nghiệm. Hầu hết những khách hàng như vậy giờ đây đã tin tưởng vào sự công nhận của bên thứ ba.
· Đạt được sự thừa nhận quốc tế về năng lực phòng thử nghiệm được công nhận nếu như tổ chức công nhận là một bên ký kết thoả thuận thừa nhận lẫn nhau của Hiệp hội Công nhận Phòng thí nghiệm quốc tế (ILAC).
· Đánh giá công nhận giúp cho nhân viên phòng thử nghiệm giữ ưu thế với sự phát triển về công nghệ trong lĩnh vực của họ.
· Giảm đáng kể phí bảo hiểm trách nhiệm pháp lý khi các công ty bảo hiểm đánh giá cao việc thẩm tra năng lực mà công nhận mang lại.
· Cải thiện hiệu suất của nhân viên phòng thử nghiệm. Qua những cuộc đánh giá thường xuyên, tính kỷ luật và khả năng chuyên môn của nhân viên được nâng cao và gia tăng tỷ lệ nhân viên cam kết tuân thủ các hệ thống quản lý chất lượng và các tiêu chuẩn về hiệu suất của công ty.
· Đối với các phòng thử nghiệm hiệu chuẩn, sự công nhận bởi một tổ chức công nhận được quốc tế thừa nhận sẽ xác nhận vị trí then chốt của họ trong liên kết không gián đoạn đến các tiêu chuẩn đo lường quốc gia và quốc tế.
Đối tượng sử dụng các dịch vụ thử nghiệm cũng được hưởng lợi từ việc công nhận phòng thử nghiệm. Người dùng sẽ tự tin hơn vào tính chính xác của báo cáo thử nghiệm hay hiệu chuẩn mà họ đang sử dụng vì nó được đưa ra bởi một cơ sở có năng lực. Điều này đặc biệt đúng đối với các khách hàng hiểu biết về phạm vi công nhận của phòng thử nghiệm. Dữ liệu phòng thử nghiệm được công nhận là nền tảng cho quyết định chứng nhận sản phẩm.
Khách hàng có thể sử dụng các nguồn thông tin như website của ILAC (www.ilac.org) và liên kết đến các thư mục trực tuyến của các bên ký kết Thoả thuận ILAC để xác định các phòng thử nghiệm đủ điều kiện trong lĩnh vực mong muốn.
Các nhà sản xuất cũng gia tăng được năng suất từ công nhận. Thay vì phải tự đánh giá hiện trường, họ có thể dựa vào đánh giá của các cơ quan công nhận có năng lực. Các nhà sản xuất khác có cơ sở kiểm tra hoặc hiệu chuẩn nội bộ có thể giảm bớt hoặc loại bỏ những chi phí này và tin tưởng ký hợp đồng phụ với các phòng thử nghiệm được công nhận bên ngoài.
Các chuyên gia, chẳng hạn như các nhà quản lý nhà nước, đánh giá cao tầm quan trọng của các chương trình công nhận đáng tin cậy dựa trên các tiêu chuẩn được thừa nhận quốc tế. Với ngân sách hạn chế, nhiều cơ quan chính phủ không thể tự thực hiện tất cả quá trình này. Họ phải ngày càng dựa vào các phòng thử nghiệm của bên thứ ba để hỗ trợ hoạt động quản lý. Khi đó họ cần có một cơ sở công bằng và có ý nghĩa để xác định được các nhà cung cấp có năng lực.
Công nhận cũng mang lại tác động tích cực đối với cộng đồng thông qua thúc đẩy các tiêu chuẩn chất lượng ở các phòng thử nghiệm. Điều này dẫn đến dữ liệu thử nghiệm đáng tin cậy hơn, từ đó góp phần xây dựng các quy định hiệu quả hơn về sức khỏe và an toàn cũng như giúp các sản phẩm có chất lượng ổn định hơn. Bởi tính khoa học của công nhận tiếp tục được cải thiện và buộc các phòng thử nghiệm đạt các tiêu chuẩn cao hơn, những lợi ích cộng đồng này sẽ tiếp tục được tích lũy.
Các tổ chức công nhận được thừa nhận quốc tế trên khắp thế giới cam kết cải thiện hệ thống công nhận này và tối đa hóa lợi ích của việc công nhận phòng thử nghiệm cho tất cả các bên liên quan.
ISO/IEC 17025 – Tiêu chuẩn về năng lực phòng thử nghiệm.
Yêu cầu chung về năng lực của phòng thử nghiệm đã được miêu tả trong Tiêu chuẩn quốc tế ISO/IEC 17025. Tiêu chuẩn này thiết lập một cơ sở toàn cầu cho việc công nhận tất cả các loại phòng thử nghiệm. Ngay từ khi được ra đời trong những năm cuối thập niên 1970, ISO/IEC 17025 (ban đầu là ISO Guide 25) không chỉ đơn thuần tập trung vào việc tuân thủ theo yêu cầu mà nhấn mạnh năng lực phòng thử nghiệm để thực hiện các thử nghiệm cụ thể.
Để được thừa nhận năng lực này thường yêu cầu phòng thử nghiệm phải được công nhận. Việc công nhận liên quan đến đánh giá hiện trường và hiệu suất cũng như thử nghiệm thành thạo. Đánh giá năng lực đòi hỏi những cá nhân không chỉ hiểu được các yêu cầu của tiêu chuẩn mà còn hiểu biết sâu rộng về các thử nghiệm cụ thể để có thể đánh giá chuẩn xác về chuyên môn. Các chuyên gia đánh giá cũng phải hiểu các nguyên tắc cơ bản ẩn dưới các yêu cầu của tiêu chuẩn ISO/IEC 17025 dù chúng không phải luôn rõ ràng.
Nguyên tắc
Một số nguyên tắc quan trọng được gắn trong các yêu cầu chung của tiêu chuẩn:
· Tính trách nhiệm
· Phương pháp tiếp cận khoa học
· Tính khách quan và công bằng
· Liên kết chuẩn đo lường
· Độ tái lặp
· Tính minh bạch
· Năng lực
Trách nhiệm: Một phòng thử nghiệm phải có những cá nhân trong tổ chức có thẩm quyền để thực hiện các chức năng cụ thể trong phạm vi tổng thể của công việc và có thể chứng minh trách nhiệm đối với kết quả của họ.
Phương pháp tiếp cận khoa học: Một phòng thử nghiệm nên thực hiện công việc của mình dựa trên các nguyên tắc khoa học được chấp nhận, tốt nhất theo các phương pháp hoặc tiêu chuẩn dựa trên đồng thuận và độ lệch từ phương pháp phải được chứng minh theo phương thức được chấp nhận bởi các chuyên gia trong lĩnh vực này.
Tính khách quan và công bằng: Các kết quả đưa ra nên được dựa trên số lượng đo lường được. Nếu kết quả là chủ quan, chúng phải được đưa ra bởi những người được coi là đủ điều kiện để thực hiện những đánh giá chủ quan. Sử dụng kết quả đáng tin cậy thông qua việc áp dụng các nguyên tắc khoa học được chấp nhận là ưu tiên chính và cao nhất đối với những người thực hiện các thử nghiệm. Tất cả những ưu tiên khác là thứ yếu và không được cao hơn ưu tiên này.
Liên kết chuẩn đo lường: Các kết quả được đưa ra dựa trên một hệ thống được thừa nhận về đo lường có nguồn gốc từ các thông số đã biết được chấp nhận. Chuỗi so sánh đo lường giữa những thông số đã biết được chấp nhận và các thiết bị cung cấp các kết quả khách quan là không gián đoạn trong việc chuyển giao các đặc điểm đo lường, bao gồm cả sự không đảm bảo cho toàn bộ chuỗi đo lường.
Độ tái lặp: Phương pháp thử nghiệm được sử dụng để đưa ra kết quả sẽ cho các kết quả nằm trong sự phân tán hoặc phạm vi chấp nhận được trong quá trình thử nghiệm và trong những giới hạn của việc sử dụng cùng một quy trình, thiết bị và người thực hiện giống như lần thử nghiệm trước.
Tính minh bạch: Các quá trình trong một phòng thử nghiệm đưa ra các kết quả khách quan phải được xem xét kỹ lưỡng từ bên ngoài cũng như bên trong, nhờ đó yếu tố có thể ảnh hưởng tiêu cực đến kết quả khách quan mà phòng thử nghiệm theo đuổi dựa trên các nguyên tắc khoa học có thể được xác định và giảm thiểu một cách dễ dàng.
Năng lực: Một phòng thử nghiệm phải có các nguồn lực (con người với những kỹ năng và kiến thức cần thiết; môi trường với cơ sở, thiết bị và dụng cụ yêu cầu; quy trình đảm bảo tính nhất quán của quá trình thử nghiệm và kiểm soát chất lượng cho những bước quan trọng trong quá trình thử nghiệm) cần thiết để thực hiện các thử nghiệm và cho kết quả đáng tin cậy.
Kết luận
Công nhận phòng thử nghiệm đang trở nên phổ biến trong quản lý và thương mại. Niềm tin vào dữ liệu thử nghiệm là tối quan trọng để chấp nhận sản phẩm. Người dùng đang tìm kiếm sự đảm bảo các sản phẩm chất lượng cao và các phương tiện để đánh giá các nhà cung cấp mà không phát sinh các chi phí kèm theo việc đánh giá từng nhà cung cấp. Dựa vào sự công nhận của bên thứ ba để thực hiện chức năng này đối với các nhà cung cấp dữ liệu thử nghiệm là một lựa chọn tối ưu.
Hoài Anh dịch
Theo www.labmanager.com
Tin bài khác